جاه

امام رضا میفرماید: بر تو باد اطاعت از پدر و نیکی به او، و فروتنی و کرنش در برابر او و بزرگداشت و گرامیداشت او و پایین آوردن صدا در حضور او چه پدر اصل پسر است و پسر فرع او اگر پدر نمی بود، پروردگار آمدن پسر را مقدر نمی کرد.

 داراییهایتان و جاه و جانتان را به آنان ببخشید و من روایت می کنم که تو و اموالت از آن پدرت هستید که در این حدیث جان و مال از آن پدر شده است. در دنیا از راه نیکی کردن بهترین رفتار را با آنان داشته باشید و پس از مرگشان با دعا کردن و طلب رحمت؛ چه روایت شده است هر کس به هنگام زنده بودن پدرش با او نیکی کند لیک پس از مرگش برای او دعا نکند خداوند او را نافرمان میخواند و آموزگار نیکویی و آموزگار دین نیز جایگاه پدر را دارد و هر چه برای پدر واجب میشود برای او نیز واجب میشود پس حق او را بشناسید.

نیز بدانید که حق مادر در شمار لازم و واجب ترین حقوق است؛ زیرا او فرزندش را در جایی حمل کرده که هیچ کس کسی را در آن حمل نمی کند و فرزندش را با گوش و چشم و همه جوارح خویش نگاهداری می کند و از این کار شادمان و مژده گوی است. او فرزندش را با همه رنجی که دارد و کسی بر آن شکیب نمی ورزد حمل نمود راضی است که گرسنگی کشد و فرزندش سیر باشد، تشنه باشد و او سیراب برهنه باشد و او پوشیده باشد. او را از آفتاب نگاه می دارد و برایش جانفشانی میکند پس باید سپاس نیکی و مهربانی با او به اندازه رنجی باشد که او کشیده است اگرچه جز به یاری خدا در گزاردن کمترین حق او ناتوان هستید. خداوند عزوجل حق او را با حق خویش قرین ساخته فرموده است آری به او سفارش کردیم که شکر گزار من و پدر و مادرت باش که بازگشت همه] به سوی من است. (منسوب به امام رضا، فقه الرضا ، ۳۳۴ . اشْكُرْ لِي وَلِوَالِدَيْكَ إِلَيَّ الْمَصِيرُ ، لقمان ٫ ۱۴.)

صص157

حق شناسی

صدوق با اسناد خویش از علل ابن سنان روایت میکند که امام رضا فرمود: «خداوند نافرمانی پدر و مادر را از این جهت حرام فرموده است که موجب از دست دادن توفیق طاعت خداوند عزوجل و بی احترامی به پدر و مادر و ناسپاسی نعمت و ناشکری و کم شدن نسل و قطع شدن آن می شود؛ زیرا نافرمانی والدین سبب میگردد که به پدر و مادر احترام گذاشته نشود، حق و حقوق آنها شناخته نگردد پیوندهای خویشاوندی قطع شود، پدر و مادر به داشتن فرزند بی رغبت شوند و به علت نیکی نکردن و فرمان نبردن فرزند از پدر و مادر، آنان نیز کار تربیت او را رها سازند.( ابن بابویه قمی معروف به شیخ صدوق محمد بن علی بن حسین، عيون اخبار الرضا . ۹۱٫۲)

صص296