احترام به مردم و خوش اخلاقی
احادیث و روایاتی که در ارتباط با خوش اخلاقی و مهربانی کردن با مردم از امام رضا (ع) و درباره خود آن حضرت نقل شده بسیار گسترده و شگفت آور است. ترویج و تاکید ویژه امام رئوف على بن موسى الرضا (ع) به خوش خلقی و اخلاقی نیکو از چشم هیچ کس دور نمانده چرا که درخشش سخنان آن حضرت در این باره به عناوین مختلف و در مناسبتهای متفاوت چشم هر انسان مومنی را میگشاید تا برخورد مناسب با مردم را سرلوحه فعالیت های روزانه خود قرار دهد. به راستی که شیرینی پاداش مهربانی را در این دنیا با آرامش روحی و روانی و توجه و احترام مردم ورود در دیار باقی از دست خالق مهربان خواهیم چشید. از آنچه در ذیل این مطلب از امام رضا (ع) نقل خواهد شد چنین بر می آید که برای تغییر و بهود در اخلاق و رفتارمان همین امروز بهترین زمان و هم اکنون بهترین لحظه برای نگاهی دوباره به رفتارمان در طول شبانه روز است. علامه مجلسی بحار از عیون از ابراهیم بن عباس نقل کرده که گوید من ندیدم هر گر حضرت رضا (ع) سخن کسی را قطع کند و یا حقیقتی را انکار کند و ندیدم حاجت کسی را در صورت امکان رد کند و ندیدم هر گز مقابل کسی پای خود را دراز کند و یا بر جایی تکیه بدهد و یا به یکی از غلامان دشنام دهد و یا مقابل کسی اب دهان خود را بیرون اندازد و یا خنده ی با صدا کند بلکه خنده ی او همیشه متبسم بود(شهید خراسان و پناه شیعیان سید محمد حسینی بهارانچی ص ۲۰۸) همچنین امام رضا (ع) میفرماید : شما که نمیتوانید مردم را با دارائی خود راضی کنید پس بکوشید تا با روی خوش و خوی نیکو خوشنودشان سازید(مسند الامام الرضا (مجلد ۱ ص ۲۹۲) و نیز میفرماید با دوستان فروتن باش از دشمن احتیاط کن و با عموم مردم گشاده رو باش(بحار الانوار ۷۸ ص ۳۵۶) و همچنین هیچ چیز با ارزش تر از اخلاق نیکو نیست( عيون الأخبار الرضا (ع) جلد ۲ ص ۳۷) عقل موهبتی است خدایی ولی ادب با کوشش و رنج حاصل میشود(تحف القول ص ۳۴۲) ایمان مومنی کامل تر است که خوش خلق باشد(جامع الاخبار ص ۱۲۵) کمال عقل بعد از ایمان به خدا دوستی با مردم و نیک رفتاری با خویان و بدان است(عيون الأخبار لرضا جلد ۲ ص ۳۵) همواره خوش خوی و خوش برخورد باش به تحقیق صاحب خلق نیکو سزاوار بهشت است و از خوی بد بر حذر باش زیرا آدم بد خلق مستحق دوزخ است(عيون الأخبار (ع) از اخلاق بد بپرهیزید زیرا این اخلاق صاحب خود را داخل جهنم میکند( آئین زندگانی از دیدگاه امام رضا (ع) محسن کتابچی به نقل از جامع الاخبار) از حضرت رضا (ع) روایت شده است که رسول خدا (ص) فرمود که بنده به سبب نیکی خلقش به درجه ی کسی رسد که روز روزه باشد و شب بیدار باشد و با خدا مناجات کند (عيون الاخبار الرضا (ع) جلد ۲ شیخ صدوق و به قلم محمد تقی اصفهانی) خوش خلقی دو گونه است : فطری و اختیاری ولی صاحب خلق خوش اختیاری برتر است (فقه الرضا (ع) ص ۳۷۹) در شگفتم از آن کس که بردگان را میخرد و آزاد میکند و چگونه آزادگان را با اخلاق خوش برده ی خود نمیسازد؟(فقه الرضا (ع) ص ۳۵۴) همچنین بشار واسطی گفت نوشتم به حضرت رضا (ع) یکی از خویشان من که بد خلق است از من درخواست کرده با وی وصلت کنم . فرمود اگر بد خلق است وصلت مکن (- دره بیضا سید کاظم وفائی همدانی) همچنین در ارتباط با توجه به امور دیگران و رفع مشکلات بندگان خدا در سخنان امام رضا (ع) سفارش فراوان شده است . علی بن شیعه گفته است : به خدمت ابی الحسن الرضا رسیدم به من فرمود ای علی وجود نعمتها را مغتنم شمارید زیرا نعمتها گریز پا هستند هرگز از میان قومی نرفته اند که دوباره بازگردند. ای علی بدترین مردم کسی است که کمک خود را از دیگران باز دارد و خوراک خود را تنها خورد و بنده ی خود را کنک زند.(تحلیلی از زندگی امام رضا (ع) محمد جواد فضل الله)