وضعیت سیاسی

وضعیت سیاسی در دوران امامت علی بن موسی الرضا را به دو بخش تقسیم می کنیم

۱ - مرحله خلافت المهدى والهادى والرشيد

در این مرحله شرایط سخت و شدیدی بر اهل بیت و رهبرشان امام موسی بن جعفر فراهم میشود و امام علی بن موسی الرضاء شرایط سخت روزگار پدر بزرگوارش را به چشم خود میبیند که چطور پدر از زندانی به زندان دیگر منتقل می شود و از طرف حکومت الرشيد والهادی در تعقیب قرار میگیرد سرانجام این مرحله به شهادت الحسين بن على بن الحسن و کشتار اهل بیت و تعقیب علویان و مصادره اموال آنها و ویران شدن خانه هایشان و زندانی شدن آنها می انجامید همه این اعمال در حالی انجام میشود که امام علی بن موسی الرضا در سایه پدر زندگی میکند و همه این وقایع را تا زمان شهادت پدر و تفویض امامت به ایشان نظارگر میشوند. ابن صباغ المالکی از قول صفوان بن یحیی میگوید وقتی امام موسی بن جعفر به شهادت رسیدند و امامت به فرزندشان علی بن موسى الرضا رسید ما برای ایشان ترسیدیم که گزندی به آن حضرت برسد و به ایشان عرض کردیم شما امر بزرگی را به عهده گرفته اید و ما از هارون الرشید بر شما می ترسیم سپس فرمودند بگذار هر کاری میخواهد بکند او نمی تواند بر من دست یابد.

صفوان از قول خالد بن یحیی برمکی میگوید که به هارون الرشید گفتم

این علی بن موسی الرضا به میدان آمده و ادعای امامت میکند. هارون گفت. برای ما کافی است آنچه را که با او کردیم آیا میخواهی که ما همه شان را بکشیم. ( الفصول المهمة في معرفة الحوال الائمة ٫ ص ۲۵۴)

با وجود همه اینها امام رضا هیچ گاه دست از مبارزه نکشید و همیشه در متن مبارزه با عباسیان و جور و ستم آنها به سر برد و همان طور که انقلاب حسین بن علی بن الحسن الله بر امام موسی بن جعفر اثر گذاشت انقلاب محمد بن جعفر هم بر امام علی بن موسی الرضا اثر گذاشت وقتی این انقلاب عليه هارون الرشيد اوج گرفت. هارون به سرکردگی الجلودی بر آنها مسلط شد و آنها را سرکوب کرد هارون به الجلودي متذکر شد که از آل ابی طالب انتقام بگیرد و محمد بن جعفر را به قتل برساند.

الجلودی امر هارون الرشید را اطاعت کرد و برطالبین و علویان چیره شد و این اذیت و آزارها به امام علی بن موسی الرضا نیز سرایت کرد.

شیخ صدوق این ماجراهای دردناک را چنین روایت میکند

در زمان خلافت هارون الرشید هنگامی که محمد بن جعفر بن محمد در مدینه بر خلیفه خروج کرد الجلودی به دستور هارون الرشید مأمور سرکوب قیام و آوردن سر محمد بن جعفر شد به الجلودی دستور داد که زنان علویان را غارت کنند، به طوری که حتی یک لباس برتن آنان باقی نماند او نیز دستور را به خوبی انجام داد تا به درخانه ابا الحسن الرضا رسید و به خانه اونیز حمله کرد امام نیز همه زنان را به داخل خانه فرستاد و خود بر درخانه ایستاد الجلودی گفت من باید به داخل خانه بروم و به دستور هارون همه را غارت کنم امام رضا گفت من خودم به داخل خانه می روم وقسم می خورم که هرچه دارند برایت بیاورم. امام به داخل خانه رفتند و همه گوشواره دستنبدها و طلاهای زنان را جمع کرده و به الجلوی دادند. (عيون اخبار الرضا ٫ جلد ۲ ٫ ص ۱۶۱) اینها گوشه ای از آزار و اذیتهای عباسیان نسبت به امامان و خصوصاً امام رضا بود و تاریخ گویای ظلم وجور امویان و عباسیان علیه اهل بیت ، از آغاز این سلسله تا پایان آن بوده است.